[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Arabski tłumacz zmienił ten cytat,zapewne by uniknąć wzmianki o  bogach".52Por.Polit.1328 a:  toteż ludzie wielkoduszni z natury nie są szorstcy, chyba w stosunku dotych, od których krzywdy zaznali"; temat ten rozwija Cyceron w O powinnościach I 88.53Informację o poselstwie Kyrenajczyków do Aleksandra przekazali nam Diodor Sycylijski (XVII49, 2 - 3) i Kurcjusz Rufus (IV 7, 9).54Porównanie Filipa II i Aleksandra przeprowadza Cyceron:  Co prawda syn Filipa, królamacedońskiego, przewyższył ojca wielkością czynów i sławą, sądzę jednak, iż ojciec górował nadsynem przystępnością i ludzkością.Toteż pierwszy był zawsze wielki, a drugi okazywał się odrażający"(O powinnościach I 90, w: M.T.Cicero, Pisma filozoficzne, t.II, wyd.cyt, s.375).55Nie ma takiego wersu w znanych nam tekstach Hezjoda, natomiast w Odysei XXII 374 (382w tłum.Dmochowskiego) czytamy:  złym być mniej pociechy niz
li dobroczynnym".56Por.Polit., ks.VII, rozdz.12, � 3.57Lizander  wódz spartański, który w 404 r.p.n.e.pokonał Ateńczyków w bitwie podAjgospotamoj i zdobył Ateny.Zginął w 395 r.w bitwie z Tebańczykami.O wspomnianej przez autoramusisz więc podporządkowywać się radzie tego, kto zaleca ci coś niegodnegociebie, i zwracać uwagi na zdanie ludzi niegodziwych, którzy w swych opiniachi zamiarach starają się przedstawić ci sprawy w fałszywym świetle i podburzyć cięprzeciw ludowi.W istocie bowiem nie zważają na własne dusze i korzyści, jakiemogą z tego czerpać, kiedy chcą cię oszukać, dlatego, że to właśnie twojedobrodziejstwa przynoszą im zyski.Co do mnie, to nie podzielam ich opinii na temat tego, co jest korzystne dlaciebie, a to dlatego, że nie przystoi ci naśladować ich w ich niegodziwościi w ich potępienia godnych zamiarach.Sprawa nie ma się tak samo dla ciebiejak dla nich, ponieważ to, co jest korzystne dla nich, nie jest korzystne dlaciebie, a wszystko to, co dla nich jest chwałą i zaszczytem, nie jest tym samymdla ciebie.A to, co uzyskali oni dzięki twej hojności i wspaniałomyślności, jestdla nich zyskiem, bo dla tego, kto nic nie miał, zyskiem jest wszystko, codostaje.17.Doprawdy, ty możesz pozostawić ludziom wspomnienie piękna twegodzieła, którego pamięć rozciągać się będzie od jednego do drugiego końcahoryzontu ziem i pozostawi trwały ślad w biegu dziejów.Dlatego też korzystajz okazji, gdy czas jest ku temu sposobny.Bo tym, co ludzie podziwiają, jestroztropność i wielkie zamierzenia, a tym, co lubią, jest skromność i łagodnośćobejścia.Połącz te dwie rzeczy, a połączysz miłość ludzi z ich podziwem.Wiedz, że trzy są rzeczy, dzięki którym uzyskuje się piękną pamięć o sobiei powszechną chwałę.Pierwsza to dobre prawodawstwo, takie, jakie przygotowalibyli Solon i Likurg58; druga to doświadczenie w wojnach i bitwach, takie, jakiesię jeszcze wspomina w odniesieniu do Temistoklesa59 i Periandra60; trzecia tozakładanie miast.Wielu bowiem ludzi, którzy zbudowali miasta, zdobyło chwałę,a pamięć o nich rozeszła się daleko.Niektórzy zaś przodkowie wsławili się tylkojedną zasługą w którejś z tych dziedzin.A ty, ty zdobyłeś piękne doświadczenie w wojnach i to w niejednym kraju.Wypada więc, byś postarał się zdobyć dwie pozostałe zasługi, a w szczególnościzastanowił się nad prawodawstwem i nad budową miast, a także ich pomyślnością,po to, by połączyły się w tobie te trzy szlachetne dokonania.Dziś jest to dla ciebiemożliwie  niech Bóg ci dopomoże, wspiera cię i dodaje ducha.listu rozmowie Lizandra z Eteonikosem, jednym z wybitniejszych wojskowych spartańskich tamtejepoki, pisze Pauzaniasz (IX 32, 8), a także Plutarch w swej biografii Lizandra (15, 7).U Plutarcharozmówcą spartańskiego wodza jest Kallibios, który  jak pisze Arystoteles w Ustroju politycznymAten (rozdz.37 i 38)  przybył do Aten pod koniec rządów Trzydziestu Tyranów.Lizanderwspomniany jest w Ań.wtórych (97 b) jako przykład wiekoduszności.58Solon i Likurg cieszyli się sławą wybitnych prawodawców (por [ Pobierz całość w formacie PDF ]