[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Optymalne wchłanianie żelaza wymaga także obecności w organizmie białka, miedzi, wapnia oraz witamin b6, B12, C i E.Najłatwiej przyswajalne formy żelaza to jego związki organiczne, takie jak bur-sztynian żelazawy lub glukonian żelazawy.Żelazo w związkach nieorganicznych, takich jak siarczan żelazawy, niszczy witaminę E.Dobrze wchłaniane przez organizm jest żelazo w syropie lub w drożdżach piwnych.Utrata niewielkich ilości żelaza jest zjawiskiem normalnym: mężczyźni tracą go dziennie około l mg, kobiety o wiele więcej z powodu menstruacji i ciąży.Kobiety zatem, dzieci i osoby starsze są podatne na niedobory tego pierwiastka: badania wykazały, że okołojednej czwartej brytyjskich dzieci poniżej pięciu lat cierpi na poważny niedobór żelaza.Naturalnymi źródłami pokarmowymi dla jego pozyskiwania przez organizm są wątroba, surowe małże i ostrygi, płatki owsiane, suszone śliwki, żółtko jaj, drożdże piwne i zielone liście warzyw.Zalecaną dawkę dzienną dla mężczyzn szacuje się na 10 mg, dla kobiet - 18 mg, choć zapotrzebowanie wzrasta podczas ciąży, laktacji oraz w stanach związanych z krwawieniem, jak menstruacja, choroba wrzodowa, krwawienie zjelit.Także nadmierne picie kawy i herbaty może spowodować zmniejszenie ilości żelaza w organizmie.ŻEŃ-SZEŃ (PANAX GINSENG)Najczęściej używane zioło w medycynie chińskiej, stąd jego nazwa panax, oznaczająca lek na wszystkie dolegliwości.Jest to mała bylina, pochodząca z Korei, uprawiana też w Chinach, na Syberii i w Stanach Zjednoczonych.Uważa się, że najsilniejsze właściwości lecznicze ma korzeń żeń-szenia, przede wszystkim stosuje się go jako środek wzmacniający.Leczy się nim tak różnorodne choroby, jak nadciśnienie, przemęczenie, stres, słabą pamięć, artretyzm i impotencję.Korzeń zawiera glikozy-dy nazywane ginsenozydami, które wraz z witaminami i minerałami wzmacniają układ odpornościowy i zapewniają dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne.Żeń-szeń jest dostępny w sklepach ze zdrową żywnością w postaci herbatki, kapsułek i wyciągu.ŻÓŁĆGęsta ciecz wydzielana przez wątrobę, wytwarzana z cholesterolu dzięki działaniu enzymów.Tworzenie się żółci wspomaga witamina C.Żółć w procesie trawienia bierze udział w emulgacji tłuszczów w dwunastnicy (rozbijaniu ich na drobne kuleczki), a także pomaga we wchłanianiu kwasów tłuszczowych.Nadmiar żółci gromadzi się w pęcherzyku żółciowym, skąd w razie potrzeby wydostaje się ona do dalszych części układu trawienia.Wytwarzaniu żółci, która pomaga w redukcji cholesterolu, sprzyja wysoki poziom witaminy C w diecie.Odpowiednią dietą można więc pobudzić zwiększenie jej produkcji.Dieta uboga w białko lub zawierająca dużo cukru powoduje spadek produkcji żółci, przez co układ trawienny słabo rozkłada tłuszcze, a to sprawia, że nie rozłożone tłuszcze w połączeniu z wapniem i żelazem z pokarmów tworzą sole kwasów tłuszczowych, które nie ulegają rozkładowi.Jest to szkodliwe z dwóch powodów: przeszkadza we wchłanianiu przez organizm wapnia i żelaza, przyczyniając się do ich niedoborów, a także powoduje twarde stolce i w konsekwencji zaparcia.Dieta wolna od tłuszczu także jest niepożądana, ponieważ brak stymulacji wypływu żółci z pęcherzyka sprawia, że zalegające jej osady mogą przyczynić się do rozwoju kamieni żółciowych.ŻURAWINOWY SOKŚwieże żurawiny i sok z nich znalazły ostatnio szerokie zastosowanie w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego.Badanie grupy osób, które cierpiały z powodu stanów zapalnych dróg moczowych, wykazało, że dawka 500 g soku spowodowała znaczną poprawę u 73% z nich.Infekcje pojawiają się najczęściej wówczas, kiedybakterie dostaną się do wnętrza pęcherza lub cewki moczowej.Sok z żurawin zawiera składniki, które uniemożliwiają drobnoustrojom bytowanie na wewnętrznej ścianie narządu, co zapobiega zakażeniom.Żurawinę można kupić w wielu miejscach, w sklepach ze zdrową żywnością sprzedawany jest sok żurawinowy, a także wyciąg z żurawin w tabletkach.Trzeba jednak uważać z sokami, bo często mieszane są z wodą i słodzone, a cukier nie sprzyja działaniu układu odpornościowego.ŻYTOZboże uprawiane w chłodnym klimacie północnej Europy, Azji i Ameryki Północnej.Jego ziarno stanowiło główny składnik chleba spożywanego w średniowiecznej Europie.Ziarno żyta jest bardzo pożywne, przez wielu uważane za bardziej odżywcze niż pszenica.Zawiera dużo białka, wapnia i żelaza, zasobne jest w witaminy Bj, B2 i niacynę (B3).Chleb żytni zwiększa siłę i wytrzymałość, oczyszcza tętnice, zapobiega niedokrwistości i wspomaga wzrost włosów i paznokci.Bogate we fluor kiełki żyta lub namoczone płatki wzmacniają szkliwo zębów i pomagają w formowaniu kości.Mąka żytnia idealnie nadaje się do pieczenia chleba na zakwasie.ŻYWICE ROŚLINNESą to substancje śluzowate wytwarzane przez wiele roślin, zwykle jako reakcja na uraz.W celach handlowych żywice uzyskuje się przez nacięcie drzewa, a następnie zbieranie wypływającego z miejsca nacięcia gęstego płynu.Żywice roślinne są rozpuszczalne w wodzie, przybierają postać żelu i są stosowane głównie w przemyśle spożywczym jako substancje emulgujące i środki zestalające.Przykładem takiego zastosowania jest guma arabska (E414), używana przy produkcji słodyczy, i żywica karaya (E416) używana przy wyrobie serów miękkich.ŻYWNOŚĆ GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANA (GM)W ostatnich latach zaczęto stosować w gospodarce rolnej inżynierię genetyczną, by ulepszyć pewne cechy roślin.Mówiąc w uproszczeniu, genetyczna modyfikacja polega na przenoszeniu genów związanych z określonymi cechami z jednego organizmu do drugiego, tu z rośliny do rośliny.W naturze tylko blisko spokrewnione gatunki mogą wymieniać swoje geny, ale w inżynierii genetycznej możliwe jest mieszanie genów całkowicie obcych organizmów.Na przykład, mrozoodporne pomidory wyhodowano dzięki „wmontowaniu" w nie genu arktycznej ryby odpowie-dzialnego za tę cechę.Metoda ta budzi jednak wiele obaw.Przypuszcza się, że tego rodzaju zmiany mogą stać się przyczyną szkód
[ Pobierz całość w formacie PDF ]