[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Boaković (2001)i Nunes (1999) uznają rozproszone kasowanie za zjawisko rzadkie, występujące58 Hipoteza frazy przedimkowej a języki bezrodzajnikowejedynie wówczas, gdy skasowanie pełnego składnika nie jest możliwe np.z powodu ograniczeń na poziomie realizacji fonetycznej (rozproszenie kasowaniajest w takich wypadkach swego rodzaju ostatnią deską ratunku dla derywacjiskładniowej ang.last resort operation).Dlatego też Boaković (2005) uważa, żedopatrywanie się omawianego mechanizmu w zjawisku ekstrakcji lewostronnej macharakter spekulacji.Zgłasza też pewne zastrzeżenia materiałowe uważa np., żeanaliza proponowana przez Fanselowa i avara (2002) nie wskazuje jednoznacznie,dlaczego przykłady takie jak (2.31a-b) są niegramatyczne:(2.31) a.*[Lava Tolstoja] on [Lava Tolstoja] %0ńita.(sch.)pozycja docelowa pozycja wyjściowaLwa Tołstoja on Lwa Tołstoja czytab.*[Lava Tolstoja] on [Lava Tolstoja] %0ńita.(sch.)pozycja docelowa pozycja wyjściowaLwa Tołstoja on Lwa Tołstoja czytaObiekcje Boakovicia (2005) wydają się jednak w tym wypadku nieuzasadnione.Model Fanselowa i avara (2002) zakłada, że rozproszone kasowanie ma zawszeuzasadnienie w strukturze informacyjnej (tematyczno-rematycznej) danejwypowiedzi.Mało prawdopodobne wydaje się natomiast różne nacechowanieinformacyjne dwóch członów tej samej nazwy własnej.Boaković (2005) zarzuca wreszcie opisowi Fanselowa i avara (2002), że niewyjaśnia korelacji między ekstrakcją lewostronną i ekstrakcją członu luznego, a takżezależności między ekstrakcją lewostronną a obecnością frazy przedimkowej.Należyjednak zauważyć, że przyjęcie modelu opartego na rozproszonym kasowaniu możeoznaczać, że ta ostatnia zależność po prostu nie istnieje.Fanselow i avar (2002)pokazują, iż postulowana przez Boakovicia (2005) korelacja nie jest koniecznąkonsekwencją założeń metodologicznych modelu minimalistycznego.Wydaje się, że59 Hipoteza frazy przedimkowej a języki bezrodzajnikowewyobrażalne są analizy procesu ekstrakcji, które nie łączą się z konkretnąarchitekturą frazową.Sam Boaković (2005) przyznaje w ostatniej części swegotekstu, że inną możliwością wytłumaczenia zjawiska przesunięcia lewostronnego jestuzależnienie go od swobody szyku w danym języku.Warto podkreślić, że Fanselow i avar (2002) uzależniają rozproszonekasowanie od obecności w danym fragmencie zdania cechy tematyczno-rematycznej niezwiązanej bezpośrednio z zależnościami gramatycznymi.Cecha ta musi byćzrealizowana w odpowiednim miejscu struktury (czyli specjalnej frazie funkcyjnej,w której może być ona sprawdzona) w sposób jawny, a więc za pośrednictwemfonetycznej obecności konkretnego elementu leksykalnego.Abstrahując odszczegółowych rozwiązań zaproponowanych przez Fanselowa i avara (2002)należy stwierdzić, że zwracają oni trafnie uwagę na niezwykle istotny aspekt zjawiskaekstrakcji lewostronnej, a mianowicie na jego powiązane ze strukturą informacyjnąwypowiedzi.Giusti i Leko (1995), (1996) zauważają, że ekstrakcja lewostronnawymaga najczęściej w języku serbsko-chorwackim oparcia w intonacji, czyli użyciakontrastywnego akcentu zdaniowego:(2.32) OVU %0ńitam t knjigu (ne onu).(sch.)i itę czytam książkę nie tamtą Tę czytam książkę, a nie tamtą.(2.33) OVIH %0ńitam mnogo t knjiga (ne onih).(sch.)i itych czytam dużo książek nie tamtych Tych czytam dużo książek, a nie tamtych.Analiza tego typu uwydatnień intonacyjnych nie jest możliwa bez zwrócenia uwagina charakterystykę informacyjną danej frazy.Wydaje się, że propozycje Boakovicia60 Hipoteza frazy przedimkowej a języki bezrodzajnikowe(2005) oraz wielu innych językoznawców generatywnych zajmujących sięproblemem ekstrakcji lewostronnej zbyt mało uwagi poświęcają kwestiiuwarunkowań tematyczno-rematycznych i, co się z tym wiąże, szczególnegocharakteru danych, które są przedmiotem opisu.Głębszego zastanowienia wymagana pewno status informacyjny, poprawnościowy, stylistyczny i pragmatyczny zdań,w których występuje przesunięcie skrajnego elementu frazy pytajnej.W analizachCorvera (1992) i Boakovicia (2005) zakłada się, że konstrukcje z ekstrakcją są(a przynajmniej mogą być) standardowymi realizacjami pytań, z czego wynika, żezdania w parach takich jak (2.8a-b) są wariantami wymiennymi.Podobne podejścieprezentuje np.van Kampen (2004), według której możliwości ekstrakcjiw bezrodzajnikowych językach słowiańskich są równie nieograniczone jakw dziecięcym języku holenderskim.Przykłady takie jak (2.34a-b) ilustrują zdaniemvan Kampen (2004) zjawisko całkowitej opcjonalności, występują bowiemwymiennie w dowolnym kontekście:(2.34) a.[Welk liedje] wil jij t zingen? (hol., dziecięcy)i iktóra piosenka AUX-FUT ty śpiewać Którą piosenkę będziesz śpiewać?b.Welk wil jij [t liedje] zingen? (hol., dziecięcy)i iktóra AUX-FUT ty piosenka śpiewać Którą piosenkę będziesz śpiewać?Dopiero w dorosłym języku holenderskim ekstrakcja traci status operacjigramatycznej.Wydaje się, że sytuacja w polszczyznie (i innych językachsłowiańskich) różni się od tego, co ma miejsce w prcosesie nabywania języka przezholenderskie dzieci.Przy analizie zdań takich jak (2.35a-d), za nienacechowany61 Hipoteza frazy przedimkowej a języki bezrodzajnikowestrukturalnie można uznać jedynie przykład (2.35a).Pozostałe konstrukcje sąwyraznie dostosowane do szczególnych schematów tematyczno-rematycznych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]