[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Równocześnie Kartaginawysłała swoje okręty, aby wspomóc inwazję Magona na Italię, kolejnych 80statków Kartagińczycy stracili podczas nieudanej próby dostarczenia posiłkówHannibalowi.Scypion bez wątpienia wiedział o tym, być może nawet opierał sięna informacjach wywiadu, które pozwoliły mu przyjąć, że jego transportowcedopłyną bezpiecznie do Afryki, chronione przez tak niewiele okrętówwojennych47.W nocy były one oznakowane pojedynczym światłem, statkihandlowe podwójnym, a okręt dowodzący trzema światłami, co zmniejszałoryzyko zderzenia.Liwiusz zapisał: Sternikom wydał zarządzenie, że mająkierować flotę ku Emporiom"48.Nie można było uniknąć przedostania się do Kartagińczyków informacji owypłynięciu jego floty.Obserwował to olbrzymi tłum ludzi, w tym żołnierze zlegionów pozostających na Sycylii, wiwatując na cześć wyruszających do Afrykiwojsk.Scypion przed wyprawą wygłosił mowę, złożył ofiarę i wrzucił świeżewnętrzności zwierzęcia do mo- rza".Wódz nie mógł ukryć rozpoczęcia inwazji, mógł jednak utrzymać wtajemnicy miejsce, do którego zamierzał przybyć.Twierdzenie Li-wiusza, iżScypion zamierzał dopłynąć do Tapsus, jest efektem rozpowszechniania przezniego nieprawdziwych informacji w celu zmylenia Kartagiriczyków, albo też byłoto miejsce planowanego przybycia wojsk rzymskich przed przejściem Syfaksana stronę Kartaginy.Tapsus znajdowało się 180 mil morskich na wschód odKartaginy, w żyznym, rolniczym regionie Emporie, który miał niewielkiemożliwości stawienia oporu wojskom rzymskim.Po zejściu na ląd armiarzymska mogłaby podążać na zachód, w kierunku Kartaginy, zdobywającżywność w okolicznych gospodarstwach49.Państwo Syfaksa znajdowało się nazachód od Kartaginy.Scypion był uzależniony od niego, jeśli chciałzmobilizować dużą liczbę oddziałów piechoty i jazdy (co pózniej uczynił wódzNumidów, aby pomóc Kartagińczykom) i ruszyć na Kartaginę od zachodu.Obiearmie mogłyby spotkać się pod Kartaginą i, poprzez oblężenie, odciąć stolicę odzaplecza oraz dostaw żywności.Jednak kiedy Syfaks przeszedł na stronępunicką, plan ten trzeba było porzucić.Wiadomość o planowanym lądowaniu wTapsus krążyła zapewne od miesięcy między marynarzami i żołnierzami zimą iwiosną biorącymi udział w przygotowaniach do inwazji.Kiedy Syfaks wycofał sięz sojuszu z Rzymem, Scypion pozwolił dalej krążyć tym pogłoskom.Być możenawet potwierdził te przypuszczenia na krótko przed wyprawą, zamierzającogłosić zmianę celu podróży dopiero wówczas, gdy statki będą już na pełnymmorzu.Tapsus znajduje się w odległości prawie 300 mil morskich od Lilybeum ipo wycofaniu się Syfaksa z obietnicy udzielenia pomocy wojskowej izaopatrzeniowej nie dawał żadnych korzyści militarnych.Konieczność długiegomarszu w kierunku Kartaginy pozostawiała wrogowi więcej czasu nazmobilizowanie wojsk.Strategiczne zaskoczenie nieprzyjaciela nie było jużmożliwe, lecz Scypion zamierzał doprowadzić do zaskoczenia taktycznego.Jed-nak aby je osiągnąć, musiał dokonać nagłego uderzenia, natychmiast przejść doataku i utrzymać inicjatywę.Jedynym sposobem osiągnięcia tych celów byłowylądowanie możliwie najbliżej Kartaginy, założenie bazy mieszczącejzaopatrzenie armii oraz rozpoczęcie działań ofensywnych, wyprzedzającychreakcję przeciwnika. Liwiusz zanotował, że po dwóch dniach podróży w gęstej mgle, jak sięokazało koniecznych dla pokonania około 160 km, sternik prowadzący flotyllęzameldował, że statki zbliżają się do lądu odległego o około 10 km od przylądkaMerkurego (współczesny przylądek Bon)M.Scypion rozkazał okrętom minąćprzylądek i przybić do położonej dalej na zachód części wybrzeża.Pospędzeniu mglistej nocy na zakotwiczonych statkach o brzasku Rzymianiezeszli na ląd w zachodniej partii niewielkiego przylądka, około 25 km od miastaUtyka, znajdującego się na południowym wschodzie^1.Oczywiście żadensternik, nawet we mgle, nie mógł do tego stopnia pomylić kierunków, abywylądować u przylądka Bon zamiast w Tapsus.Opowieść Liwiusza, że flotyllaScypiona miała dobić do Tapsus pomimo mgły, oparta jest na pogłoskach,których rozpowszechnianiu Scypion sprzyjał, w celu zmylenia wroga52.Podobnyzabieg został wykorzystany w 1944 roku, kiedy alianci rozpowszechnili fałszyweinformacje, mające przekonać Niemców, że Eisenhower planuje inwazję naPas-de-Ca-lais, gdy tymczasem rzeczywistym celem wojsk alianckich była Nor-mandia.Scypion początkowo zamierzał wylądować w Tapsus i wiedział, żepogłoski o tych planach krążyły podczas przygotowań do akcji.Jednak kiedySyfaks zdecydował się przejść na stronę Kartaginy, na kilka miesięcy przedplanowanym rozpoczęciem operacji, zmiana sytuacji strategicznej zmusiłaScypiona nie tylko do wybrania nowego miejsca lądowania, ale także docałkowitej zmiany planu walki po lądowaniu w Afryce.To, że Scypion był wstanie sprostać obu tym zadaniom, świadczy o jego wybitnych zdolnościachwojskowych.Teatr działań podczas afrykańskiej kampanii Scypiona obejmował północnączęść dzisiejszej Tunezji, która od północy graniczy z Morzem Zródziemnym, aod zachodu z terenami współczesnej Algierii.Obszar ten przecina pasmogórskie, biegnące z północy od wnętrza kraju aż po znajdujący się nawschodzie przylądek Bon.Większość działań wojsk rzymskich rozgrywała sięna północ od tej linii, również podzielonej na dwie części przez rzekę Bagradas.Obszary położone na wschód i północ od tej rzeki pokryte są górzystympłaskowyżem, na którym bardzo trudno prowadzić jakiekolwiek działaniawojskowe.Tereny znajdujące się na zachód od rzeki są bardziej przyjazne,pokryte niewielkimi pasmami górskimi o wyodrębnionych szczytach, dominującymi nadotwartą równiną
[ Pobierz całość w formacie PDF ]