[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Solon zyskał teraz zaufanie szlachty i ludu.Szlachta przekonała się, że jeśli nie uczyni czegoś dla ulżenia rozpaczy i nę-dzy ludu, wytworzy się tyrania; dała więc Solonowi upoważnienie do przyję-cia środków, jakie uzna za najlepsze.Największą klęską ludu były długi.Rolnicy pożyczali pieniądze na wysoki procent od zamożnych, dając w zastawswoje role.Na miedzy każdego zastawionego pola stawiały się słupy z wy-rżniętą na nich sumą długu i nazwiskiem pożyczającego.Dług rósł ustawicz-nie wskutek wysokości procentu.Rolnik tracił wszelka nadzieje spłacenia istawał się niejako parobkiem na roli, która do niego należała.Dłużnik niemający roli i nie mogący spłacić długu był w gorszem jeszcze położeniu, zo-stawał on niewolnikiem swego wierzyciela i mógł być przezeń sprzedany.Wskutek tego wolni rolnicy, geomorowie, znikali stopniowo.Jedni zostalisprzedani jako niewolnicy, inni odbywaii pańszczyznę na własnych rolachlub walczyli z nędzą.Aby ocalić państwo, Solon zmuszony był przedsięwziąść środki bardzoenergiczne.Nakazał on, aby moneta srebrna zwana drachmą, zostałazmniejszona na wadze tak, iż 100 nowych drachm warte były tyle, co 73dawne; i nakazał przyjmować nowe drachmy w równej wartości ze staremiprzy spłacaniu długów.Tak, więc, jeśli ktoś winien był sto drachm dawnych,płacić miał sto drachm nowych, które miały wartość tylko 73 drachm; długwięc jego zmniejszał się o 27 drachm.Rolnicy, którzy winni byli państwu,zwolnieni byli od długu.Wielu takich, co byli sprzedani jako niewolnicy, wy-kupiono i przywieziono do kraju.Solon nakazał, aby odtąd żaden Ateńczyknie był sprzedawany w niewolę za dług.Zrodki te uczyniły wiele dobrego dlarolników, a Solon opowiada w poematach swoich, jak znikły z kraju słupy znapisami długów.6.Konstytucya Solona.Timokracya.Solon upoważniony został także doułożenia nowej konstytucyi i nowych praw do państwa.Dotąd wszystkiemrządziła szlachta.Solon pierwszy zamienił Ateny na państwo, w którem każ-dy obywatel mógł brać udział w rządzie.Dawne homeryckie zgromadzenieludowe prawdopodobnie nie wyszło ze zwyczaju w Atenach; lecz dotąd niemiało ono powagi.Solon uczynił z niego istotną część państwa.Powierzył muwybór Archontów, ustanowienie praw, oraz prawo żądania od urzędnikówsprawy z tego, co czynili podczas gdy byli na swoim urzędzie.Każdy wolny zurodzenia mieszkaniec Attyki miał prawo głosu w zgromadzeniu (eklezya),niezależnie od tego, czy należał do rodziny szacheckiej, czy nie.Lecz Solonnie chciał, aby każdy przychodzący do zgromadzenia mógł proponować pra-23 wa.Ustanowił on rade (bule) z 400, która przygotowywała wszystko, co miałoiść pod obrady w zgromadzeniu ludowem, a nic nie mogło być tam zapropo-nowane, co nie przeszło przez radę.Radców wybierał lud corocznie.Solon dał także nowy podział obywateli.Wszyscy rodowici Ateńczycy dzie-lili się na 4 klasy, stosownie do ilości ziemi, jaka posiadali.Klasa najzamoż-niejsza miała najwięcej praw politycznych, lecz musiała także płacić większepodatki i oddawać więcej posług państwu.Tylko z pierwszej klasy możnabyło wybierać archontów.Tak więc zamożni eupatrydowie, którzy najlepiejznali się na rządzie, zostawali wciąż na czele państwa.Członkowie najniższejklasy nie mogli być wybierani do rady, ani obejmować jakiegokolwiek urzędu;mieli tylko głos w zgromadzeniu.Nie płacili podatków, a gdy powoływani bylido służby wojskowej, nie potrzebowali zaopatrywać się w oręż.Przeciwnie,ludzie pierwszych 3-ch klas musieli sami nabyć całą zbroję, lub walczyć nawłasnych koniach.Konstytucja taka, nadająca władzę w stosunku do bo-gactwa nazywa się timokracyą (time: podatek, kratos, władza).Dotąd wła-dzę w Atenach dawało tylko urodzenie.Teraz, chociaż niezawodnie większaczęść pierwszej klasy stanowili eupatrydowie, każdy jednak Ateńczyk, mającywiększą posiadłość, mógł dojść do najwyższych urzędów.A chociaż cały na-ród nie brał czynnego udziału w rządzie, miał jednak nad nim pewną kon-trolę przez to, iż wybierał archontów i mógł powoływać ich do odpowiedzial-ności.7.Areopag.Istniało oddawna zgromadzenie szlachty, które zbierało się nawzgórzu Areopagos, i samo się nazywało Areopagiem.Pierwotnie sądziło onowypadki zabójstwa.Solon nadał mu prawo niedopuszczenia praw, któreuważało za niebezpieczne dla państwa, oraz prawo ostrzegania i karaniaobywateli, których życie było nieprzystojne dla Ateńczyka, lub którzy zle ob-chodzili się z dziećmi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]