[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pomimo silnegoprzygotowania artyleryjsko-lotniczego 12 lipca nacierające wojskazdołały wedrzeć się tylko na 5 8 km w głąb obrony nieprzyjaciela.Prawie dwuletnie przygotowanie przyczółka orłowskiego do obronyuwidoczniło się w całej rozciągłości.Za pierwszą opanowanątranszeją była następna, za opanowaną pozycją spotykaliśmy drugą,za rubie\ą była kolejna rubie\.12 lipca nie udało się wprowadzićkorpusu pancernego 18.Dowódca Frontu Briańskiego, wykorzystując nieco większysukces 3 armii, 13 lipca wprowadził do bitwy w jej pasiedziałania 1 Doński Korpus Pancerny gw.gen.Panowa,przeznaczony uprzednio do wsparcia natarcia 63 armii.Przegrupowano go jednak i ześrodkowano w rejonie wyjściowym wdzień, bez nale\ytego przestrzegania zasad maskowania, wrezultacie czego został zbombardowany przez lotnictwo niemieckiei poniósł znaczne straty.Dlatego od początku tempo jego natarcia(wszedł do bitwy dopiero o godz.14) było bardzo powolne.Ale w sumie 3 i 63 armie, wspierane przez artylerię i lotnictwooraz we współdziałaniu z 1 korpusem pancernym gw., do końcadnia 13 lipca przełamały taktyczną strefę obrony przeciwnika,dokonując wyłomu na głębokość około 15 km i szerokość około 25km.Tego dnia dowództwo niemieckie postanowiło przejść całościąsił Grupy Armii ,,Zrodek" do obrony w celu ostatecznegozatrzymania natarcia wojsk radzieckich na występie orłowskim.Ponadto dokonało reorganizacji dowodzenia wewnątrz tej grupyarmii, tworząc wspólne dla 2 armii pancernej i 9 armii polowejdowództwo z gen.Modelem na czele.W ślad za apelem dodowódców i \ołnierzy o bezgraniczne poświęcenie dowództwoniemieckie18Cyt.za: K o ł t u n ó w , Sołowiow, op.cit., s.254.9 - Kursk 1943 130podjęło wysiłki mające na celu wzmocnienie 2 armii pancernej,kosztem osłabienia innych odcinków frontu.W drugiej połowielipca w skład tej armii wprowadzono siedemnaście dywizji,umacniano te\ zawczasu rozbudowane fortyfikacje polowe.Wojska radzieckie napotykały coraz większy opór orłowskiegozgrupowania niemieckiego.Natarcie Frontu Briańskiego rozwijałosię więc powoli, ale w ciągu pięciu dni (13 17 lipca) 3 i 63 armietego Frontu pogłębiły wyłom w obronie nieprzyjaciela do 22 km iposzerzyły go do 35 km, wychodząc zaś nad rz.Oleszna stworzyłydogodne warunki do obejścia Orła od północy i południa.Od 15lipca sytuacja na występie orłowskim zaczęła ju\ zmieniać się nakorzyść wojsk radzieckich.W tym dniu bowiem związki FrontuCentralnego zakończyły odtwarzanie poło\enia z 5 lipca.48, 13 i 70armie oraz 2 armia pancerna tego Frontu wyrzuciły 9 armięniemiecką z dotychczas zajmowanego terenu.W trzy dni pózniej donatarcia ruszyły główne siły Frontu Centralnego.Ogólna sytuacja na występie orłowskim wymagała zwiększeniatempa natarcia wojsk lewego skrzydła Frontu Briańskiego, dotądniskiego mimo włączenia do bitwy 25 korpusu piechoty z odwodudowódcy tego Frontu.Wówczas gen.Popów zdecydowałwprowadzić do bitwy przydzieloną do jego dyspozycji 3 armiępancerną gen.Rybałki (12 i 15 KPanc, 2 KZmech), na styku 3 i 63armii.Miała ona nacierać w kierunku Spasskoje, Naryszkino,obchodząc Orzeł od północy i zachodu.Do końca pierwszego dniapolecono jej przeciąć szosę i linię kolejową Mceńsk Orzeł orazsforsować Okę; do końca trzeciego dnia opanować Naryszkino, tampołączyć się z 2 armią pancerną Frontu Centralnego i okrą\yćorłowskie zgrupowanie nieprzyjaciela.Jednocześnie te\ miała być wgotowości do natarcia w kierunku południowo--\aćhodnim naZtanowoj Kołodie\.Wejście tej armii do bitwy osłaniały 2 korpusartylerii przełamania gen.Bar- 131sukowa, 15 armia lotnicza i część 18 armii lotniczej.Zamiarem dowódcy Frontu było więc oskrzydlenie zasadniczychsił 9 armii niemieckiej przez 3 armię pancerną i we współdziałaniu zFrontem Centralnym ich okrą\enie.3 armia pancerna była silnym związkiem szybkim, dowodzonymprzez doświadczonego dowódcę.W chwili wprowadzenia do walkimiała ona w swym składzie około 40 tys.\ołnierzy, 731 czołgów idział pancernych (475 czołgów T-34, 224 czołgi lekkie T-70, 32działa pancerne) oraz przeszło 700 dział i mozdzierzy.Przed wej-ściem do walki armia ta musiała przemaszerować 150 km, w tymdwa dni w deszcz.Wieczorem 15 lipca armia ze-środkowała się wrejonie Nowosila.19 lipca o godz.10.20, ugrupowana w dwa rzuty,weszła do bitwy w pasie szerokości 8 10 km.W pierwszym rzuciearmii nacierały 15 i 12 korpus pancerny gw.generałów Rudkina iZinkowicza, w drugim 2 korpus zmechanizowany gen.Kor-czagina.Wejście armii do walki zostało poprzedzone silną nawałąogniową artylerii i uderzeniami lotnictwa na obiekty obronynieprzyjaciela.Wraz z 3 armią pancerną gw.podjęły dalsze natarcie 3 i 63 armie.3 armia pancerna gw.zaatakowała oddziały 2 i 8 dywizjipancernej oraz 36 dywizji piechoty nieprzyjaciela.Zaciekłe walkitrwały do póznego wieczora.Dowództwo niemieckie rzuciłoprzeciwko radzieckim pancerniakom prawie całe lotnictwo, którymdysponowało na 'wybrzuszeniu orłowskim.Nie milknący huk działpolowych i czołgowych, ryk silników samolotowych, chrzęst gąsie-nic czołgowych zlewały się w straszliwy zgiełk i łoskot.Niebopociemniało od dymu i kurzu.Najzacieklejsze walki prowadził 15korpus pancerny ze ściągniętą z odwodu Grupy Armii ,,Zrodek" 8dywizją pancerną, która podejmowała wściekłe kontrataki.W pierwszym dniu walk 3 armia pancerna gw.osła- 132niana przez lotnictwo, pokonując silny opór nieprzyjaciela iodpierając jego kontrataki, przesunęła się do przodu o 8 10 km.Wobec grozby okrą\enia zgrupowania w rejonie Mceńskadowództwo hitlerowskie w nocy z 19 na 20 lipca postanowiłorozpocząć wycofywanie swoich wojsk za Okę.Manewr ten wykryłastrona radziecka i do pościgu przeszła natychmiast armia gen.Gorbatowa.W tej sytuacji dowódca Frontu Briańskiego zmienił kierunekdziałania 3 armii pancernej gw., polecił jej nacierać na północnyzachód, na Starają Otrada, z zadaniem przecięcia szosy OrzełMceńsk i uchwycenia w końcu 20 lipca przepraw na Oce.20 lipca związki pancerne ruszyły wspólnie z 3 armią gen.Gorbatowa.Wycofujące się wojska niemieckie były osłaniane przezartylerię i lotnictwo, na wielu zaś kierunkach wykonywałykontrataki.Następnego dnia wojska Frontu Briańskiego przecięły szosęMceńsk Orzeł i głównymi siłami podeszły do rzek Oka i Optucha,za którymi przebiegała ostatnia rubie\ niemieckiej obrony,osłaniająca Orzeł od wschodu.Próby przełamania tej rubie\y zmarszu były bezskuteczne.Gen.Popów rozkazał 3 armii pancernejgw.zwrócić się w kierunku południowym, wejść w pas 63 armii irozwijać powodzenie na Stano woj Kołodie\.Głównym celem tegomanewru było wyjście na tyły zgrupowania niemieckiegowalczącego w rejonie na wschód i południowy wschód od Orła.W pierwszym rzucie 3 armii pancernej gw.działał 2 korpuspancerny gen.Zinkowicza oraz 91 samodzielna brygada pancernagen.Iwana Jakubowskiego.Ta ostatnia, łamiąc opór Niemców iodpierając ich kontrataki, wdarła się na głębokość 18 km i opanowałamiejscowości Kazinka, Majski, Czy\i, Zołotariewo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]