[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Obywateli wykreœlonych z listy cenzorskiej albo skazanych wyrokiem s¹dowym za nadu¿ycia wyborcze przywróci³ do dawnej godnoœci.Prawem do wyboru urzêdników podzieli³ siê z ludem w ten sposób, ¿e z wyj¹tkiem kandydatów na konsulów z pozosta³ej liczby kandydatów wprowadza³ na urzêdy po³owê spoœród tych, których lud za¿¹da³, po³owê z tych, których sam wystawi³.Wystawia³ zaœ przy pomocy rozporz¹dzeñ rozsy³anych po gminach w formie krótkiego pisma: „Cezar dyktator do tej a tej gminy.Polecam wam tego i tego, aby otrzyma³ sw¹ godnoœæ waszymi g³osami".Dopuœci³ do sprawowania zaszczytnych urzêdów równie¿ synów obywateli uprzednio proskrybowanych.Do wymiaru sprawiedliwoœci dopuœci³ tylko dwa rodzaje sêdziów: stanu senatorskiego i rycerskiego.Zniós³ urz¹d trybunów skarbowych, którzy stanowili trzeci¹ grupê sêdziów 169.- Spo-163 Dotychczasowy rok wynosi³ 355 dni, w tym cztery miesi¹ce: marzec, maj, lipiec, paŸdziernik, mia³y po 31 dni, luty 28, reszta (7) po 29.Wedle postanowienia legendarnego Numy wtr¹cano co dwa lata jeden miesi¹c przestêpny (mensis intercalarius), licz¹cy 22-23 dni164 Za rad¹ matematyka i astronoma egipskiego, Sozygenesa.Ten nowy kalendarz tzw.juliañski, obowi¹zywa³ ju¿ od r.45 przed n.e.Jednoczeœnie pocz¹tek roku kalendarzowego (l marca) i pocz¹tek roku urzêdniczego (l stycznia) ujednostajniono na l stycznia.165 Oprócz 355 dni normalnego roku i miesi¹ca przestêpnego (23 dni), do³¹czono do lutego, dodano dwa miesi¹ce (67 dni), razem wiêc ten rok mia³ 445 dni!166 W wielu wypadkach centurionów (podoficerów) lub prostych ¿o³nierzy, a nawet Galów lub Hiszpanów, œwie¿o objêtych obywatelstwem rzymskim.Liczbê senatorów powiêkszy³ do 900, przewa¿nie z nominacji.167 Na podstawie lex lulia de magistratibus powiêkszy³ liczbê kwestorów do 40, edyló* do 6, pretorów do 14 we wrzeœniu 45 r., w nastêpnym roku do 16.168 przez ni¿szych urzêdników nale¿y rozumieæ tych, którzy w okresie cesarstwa stwórz) drabinê urzêdnicz¹, tzw.vigintiviratus (urz¹d 20).169 Ustaw¹ tzw.lex lulia iudiciaria w r.46, poniewa¿ byli przedstawicielami plebsu.Tetn) kategorie sêdziów zosta³y wprowadzone uprzednio przez pretora Lucjusz¹ Aureliusza W w r.70 przed n.e.ustaw¹ tzw.lex Aurelia.49ROZDZIA£ 4zarz¹dzi³ nowy spis ludnoœci ani wedle zwyczaju, ani na zwyk³ym miejscu lecz dzielnicami, za poœrednictwem w³aœcicieli kamienic czynszowych.Zmniejszy³ iloœæ osób korzystaj¹cych z danin zbo¿a pañstwowego, Z trzystu dwudziestu tysiêcy na sto piêædziesi¹t tysiêcy.Chc¹c na przysz³oœæ umkn¹æ nowych zamieszek w zwi¹zku ze spisem ludnoœci ustanowi³, ze coroczny na miejsce zmar³ych pretor bêdzie wyznacza³ drog¹ losowania nastêpców spoœród tych, którzy zostali pominiêci w poprzednim spisie _42 Osiemdziesi¹t tysiêcy obywateli przydzieli³ do kolonu zamorskich "'.Chc¹c wyczerpanej stolicy zapewniæ dop³yw ludzi wprowadzi³ ustawê, moc¹ której ¿aden obywatel powy¿ej lat dwudziestu lub poni¿ej szeœædziesiêciu, który me odbywa w³aœnie s³u¿by wojskowej me mo¿e pozostawaæ poza granicami Italii bez przerwy d³u¿ej nad trzy lata syn senatorski mo¿e wyje¿d¿aæ za granicê tylko w charakterze oficera przy wodzu lub w œwicie urzêdnika; hodowcy byd³a musz¹ zatrudniaæ jako pasterzy przynajmniej w jednej trzeciej czêœci pacholêta wolno urodzone.Wszystkich lekarzy w Rzymie oraz nauczycieli sztuk wyzwoonych obdarzy³ obywatelstwem, aby tym chêtniej sami mieszkali w stolicy i aby inni jeszcze nap³ywali.W zwi¹zku ze spraw¹ spaty d³ugów rozproszy³, nadzieje na now¹ ustawê, które czêsto od¿ywa³y " Postanowi³ wreszcie aby d³u¿nicy wyp³acili siê z nale¿noœci wierzycielom, oceniaj¹c swoje posiad³oœci po cenie, jak¹ sami p³acili za ka¿d¹ przed wojn¹ domow¹, po odtr¹ceniu z ogólnej sumy d³ugu tych pieniêdzy, jakie ewentualnie zaliczono z tytu³u procentu od kapita³u wypo¿yczonego lub jakie przepisano ju¿ na wierzyciela174.W ten sposób zmniejszono ogólnie zad³u¿enie prawie o czwart¹ czêœæ.Poznosi³ wszelkie stowarzyszenia z wyj¹tkiem bardzo dawno powsta³ych.Kary za wystêpki powiêkszy³ 5 A poniewa¿ ludzie zamo¿ni tym ³atwiej pozwalali sobie na wystêpki, ¿e skazywano ich na wygnanie zostawiaj¹c majêtnoœci bez uszczerbku, wiêc Cezar odt¹d za zabójstwa, jak pisze Cycero, kara³ konfiskat¹ wszystkich dóbr, innych przestêpców konfiskat¹ po³owy mienia.»» Kamienice te zwa³y siê insulae.Nazw¹ insula obejmowano dom lub grupê^ domów oddzielnych, których sklepy i mieszkania by³y op³acane przez ro¿ne rodŸmy, w przeciwsta.wieniu do domus.tj.oddzielnego domu zajmowanego przez jedn¹ rodzinê.171 Zw³aszcza do Hiszpanii, Galii Narboñskiej, Afryk,, Grecji.Œwiadcz¹ o tym ruchu kolonialnym ustawy Cezara: odnoœnie do Hiszpanii np.lex colomae luhae Genetivaeurbano rum sive Ursonis (dziœ Ossuna w Andaluzji), z r.44 przed n.e.; nadanie praw Kadyksowi -lex lulia de cwtate Gaditanis danda, z r.49 przed n.e.; albo nadanie obywatelstwa rzymskiego dawnym koloniom, np.toæ lulia de civitate Transpadanis danda, z 49 r.przed n.e172 Przez sztuki wyzwolone, tj.artes liberales, rozumieli Rzymianie umiejêtnoœæ, godne cz³owieka wolnego, a wiêc poezjê, wymowê, historiê, naukê o jêzyku, tilozotiê, prawo.173 Szczególnie w latach 49 i 48 przed n.e50 BOSKI JULIUSZ43.S¹dy sprawowa³ bardzo gorliwie i surowo.Tych, którym dowiedziono zdzierstwa podczas urzêdowania, usuwa³ nawet ze stanu senatorskiego.Zerwa³ zaœlubiny pewnego by³ego pretora za to, ¿e poj¹³ natychmiast za ¿onê kobietê, która opuœci³a poprzedniego mê¿a przed dwoma dniami, chocia¿ nie zachodzi³o podejrzenie zdrady.Na towary zagraniczne na³o¿y³ c³a.Pozwoli³ u¿ywaæ lektyk, szat szkar³atnych i pere³ tylko pewnym osobom, w pewnym wieku i w okreœlone dni.Szczególnie przestrzega³ ustawy zabraniaj¹cej zbytku 176, rozstawiwszy doko³a targu stra¿ników, aby zatrzymywali zabronione produkty ¿ywnoœciowe i odnosili do niego.Zleca³ niekiedy liktorom i ¿o³nierzom, aby w wypadku niedopatrzenia ze strony stra¿ników zabierali z jadalni potrawy podane ju¿ do sto³u.44
[ Pobierz całość w formacie PDF ]