[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Należy do gronanajwybitniejszych inspiratorów tzw. Strategicznej Inicjatywy Obronnej , którą zapoczątkowałprezydent Ronald Reagan.46 8.3.Stanisław UlamPewnej nocy 1946 r. wówczas profesor na Uniwersytecie PołudniowejKalifornii doznał obezwładniającego bólu głowy.Nie był w staniewyartykułować słowa, gdyż stracił mowę.Przypadek, jak się okazało, byłwyjątkowo rozny.Wkrótce, z rozpoznaniem zapalenia mózgu znalazł się wszpitalu na stole operacyjnym, gdzie po zabiegu i zaaplikowaniu penicyliny,zapadł w stan śpiączki.Jednakże wszelkie obawy o sprawność jego umysłuokazały się płonne; wyzdrowiał i stworzył kilka najcenniejszych swych prac, ico najważniejsze, dokonał przełomu w budowie bomby termojądrowej.Aczkolwiek, jak wspominał jego kolega Gian Carlo Rota, profesor wMassachusetts Institute of Technology: W pózniejszym okresie dla tych, coznali go i jego idee, którymi tryskał obficie, a które były fascynujące ponad to wszystko, czegoprzedtem i potem doświadczyłem zmiany w jego osobowości stały się oczywiste.Słabość fizyczna,połączona z nadzwyczajną kreatywną imaginacją stanowiły dla Stana Ulama dramat.Wkrótce pospotkaniu z nim zrozumiałem, że jego dramat w naszych rozmowach należał do tematów zakazanych.Ale on wiedział, że ja wiem, a ja wiedziałem, że on wie, iż ja wiem .Prezydent John Kennedy wymienia uścisk dłoni zeStanisławem Ulamem, Los Alamos 1962 r.Stanisław Marcin Ulam (1909 1984) urodził się we Lwowie, w zamożnej, bankiersko-adwokackiej rodzinie.W szkole przejawiał zainteresowania astronomią i fizyką.Pasjonował sięszczególną teorią względności Einsteina.Ponieważ wymagało to jednak znajomości matematyki, więcw wieku 14 lat zaczął się w nią zagłębiać samodzielnie, z książek.Mając tak szerokie zainteresowania,w 1927 r.wstąpił na Politechnikę Lwowską, gdzie sześć lat pózniej pod kierunkiem KazimierzaKuratowskiego uzyskał dwa dyplomy: magistra i doktora.W 1935 r.John von Neumann29 zaprosił gona trzy miesiące do Institute of Advanced Studies w Princeton.Tam zapoznał się z G.D.Birkhoffem30,który zaofiarował mu pracę w Harvardzie.Wszakże więzi z Polską nie zerwał.Latem przyjeżdżał wodwiedziny do rodziny, spotykał się z kolegami matematykami, by w kawiarniach jak to wówczas byłowśród nich przyjęte móc godzinami prowadzić naukowe dysputy.W 1939 r., na miesiąc przedwybuchem wojny, wraz z szesnastoletnim bratem Adamem opuścił Polskę na zawsze.Odprowadzali ichojciec i stryjek, których widzieli ostatni raz.Razem z pozostałymi członkami ich rodziny zginęli wczasie Zagłady.W latach 1941 1943 Stanisław Ulam był profesorem na Uniwersytecie Wisconsin w Madison.Potym, gdy w 1943 r.otrzymał obywatelstwo amerykańskie, J.Von Neumann zaproponował mu ważnąpracę w dziedzinie militarnej.Spotkali się potajemnie na jakimś dworcu wspominał po latach. Bylitam również dwaj faceci, chyba ochraniarze, wyglądający na goryli .Dyskutowaliśmy niektórezagadnienia z dziedziny matematyki i fizyki, a także ich ważność .Taki był początek pracy w LosAlamos. Parę miesięcy po tym, wraz z żoną, pierwszy raz znalazłem się w bardzo osobliwymmiejscu wspominał.Pracował tam nad bombą wodorową.Rozwiązał jeden z najtrudniejszychproblemów, jakie wystąpiły przy jej konstrukcji: zagadnienie inicjacji reakcji syntezy.Zaproponowałmianowicie zastosować energię wybuchu bomby atomowej do wywołania fal uderzeniowych ikompresji termojądrowego paliwa, a ponadto odkrył sposób ogniskowania fal, by ich energia mogłazapoczątkować termojądrową reakcję.Tam też zastosował metodę Monte Carlo do poszukiwaniarozwiązań matematycznych problemów, na drodze statystycznego próbkowania za pomocą liczb29John von Neumann (1903 1957, wybitny węgiersko-amerykański matematyk; zajmował się fizyką kwantową, logiką,meteorologią i komputerami.30George David Birkhoff (1884 1944), znany amerykański matematyk, prezes American Mathematical Society, dziekanwydziału w Harvardzie, prezes American Association for the Advancement of Science.47 pseudolosowych.Sposób ten jest obecnie szeroko stosowany w oprogramowaniu matematycznymkomputerów.Obdarzony nieprzeciętną inteligencją i pamięcią, zajmował się także zagadnieniami zpogranicza matematyki, fizyki i biologii; rozmyślał nad jądrowym napędem statków powietrznych.G.C.Rota tak charakteryzował jego umysł: Pamięć Ulama jest przechowalnią tysięcy historii,opowiadań, dowcipów, epigramów, spostrzeżeń, zagadek, powiedzonek, uwag, wniosków, sloganów,formuł, wykresów, cytatów, limeryków, streszczeń, złośliwości, epitafiów i nagłówków .Dużą pomocw redagowaniu tekstów Ulama okazała jego żona.Według jej słów, mąż był .człowiekiem słowamówionego, werbalistycznym.W czasie, gdy nie rozmyślał, najbardziej lubił rozmowy, dyskusje,argumentowanie, wymianę zdań z przyjaciółmi i kolegami.Branie do ręki pióra znosił boleśnie.Naprzeszkodzie stały jego umysł i oczy; umysł, ponieważ pracował szybciej niż jego palce, a oczy,dlatego, że jedno dotknięte było krótkowzrocznością, a drugie dalekowzrocznością. .Był członkiem National Academy of Sciences w Waszyngtonie, American Academy of Arts andSciences, American Philosophical Society i kilku innych towarzystw.Pracował na wieluuniwersytetach, min
[ Pobierz całość w formacie PDF ]