[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ruch uliczny w dzielnicy \ydowskiej -1941śywi i martwi na ulicach getta - zima 1941/42nami białym spojrzeniem.Byli sztywni, podobni; do drewnianych posągów i doumarłych śydów malowanych przez Chagalla25.Po dzielnicy \ydowskiej w autobusach z napisem Kraft durch Freude"wo\ono niemieckich turystów, złaknionych widoku curiosum XX wieku.Wraporcie Delegatury z maja 1942 r.czytamy:Du\e turystyczne autokary przyje\d\ają tutaj codziennie obwo\ąc \ołnierzy poghetcie, jak po ogrodzie zoologicznym.Do stylu nale\y dra\nienie dzikich zwierząt.Często \ołnierze biją wielkimi nahajami przechodniów z samochodu.Przyje\d\ają tak\ena cmentarz, gdzie robią zdjęcia filmowe.Zmuszają rodziny zmarłych i duchowieństwodo zwolnienia tempa i stawania przed obiektywem.Inscenizują rodzajowe scenki (staryśyd nad nagim trupem młodej dziewczyny)26.2 V 1942 pojawiła się na terenie getta specjalna ekipa filmowa hitlero-wskiego Urzędu Propagandy, ^tóra, prawdopodobnie na zlecenie władz berlińskich, przez kilkanaście dni nakręcała inscenizowane sceny, mająceukazać \ycie dzielnicy zamkniętej".Adam Czerniakow pod datą 5 V 1942notował: ,,Filmiarze dalej robią zdjęcia.Krańcowa nędza i luksus (kawiarnie).Pozytywnych tematów nie zdejmują".Cel tej akcji był zupełnie wyrazny,reporta\ filmowy wywołać miał u widza ściśle określone wra\enia, uczucia iemocje.12 V 1942 do obrzędowej łazni zapędzono zebranych z ulicy\ebrzących starców oraz młode kobiety, następnie kazano im się rozebrać donaga i odegrać scenę orgii miłosnej27.Kiedy indziej inscenizowano scenyzamieszek ulicznych, w czasie których policja niemiecka wprowadza ład iporządek oraz bierze w opiekę poszkodowanych.Przypomnijmy, \e widentyczny sposób postępowano na ulicach Warszawy w marcu 1940 r.Po wywiezieniu do Treblinki i zagładzie tam ponad 310 tyś.mieszkańcówwarszawskiego getta dzielnica \ydowska stała się jakby wyludnioną pustynią.Posłu\my się raz jeszcze dziennikiem Mary Berg.Oto zapis z l X 1942:Getto nie jest teraz niczym innym jak tylko ogromnym obozem pracy.Ruch jesttylko o szóstej rano, gdy ludzie idą do pracy.[.] Po ósmej człowiek na ulicach getta jestrzadkością.[.] Po siódmej wieczorem ulice znów wypełniają się robotnikamispieszącymi do domów.Pózniej nikt ju\ nie śmie wyjść, bo niemieckie patrole czają sięwszędzie.5 - Okupowanej.65Dodać tu trzeba, \e przeszło 25 tyś.śydów przebywało wówczas wzupełnym ukryciu, chroniąc się w specjalnie wybudowanych schronach ipodziemnych kryjówkach. Wybuch powstania w getcie 19 IV 1943 stal się początkiem ostatecznejlikwidacji \ydowskiej dzielnicy mieszkaniowej w Warszawie.Ruiny i zgliszczana obszarze getta przypominały warszawiakom jeszcze dość długo pozakończeniu wojny o jednej z największych zbrodni hitlerowskich barbarzyń-ców.ZagadnieniademograficzneI^JSTIiW.Odpowiedz na proste zdawałoby się pytanie, jaka była liczba mieszkańcówokupowanej Warszawy, bynajmniej nie jest łatwa.Nie znaczy to, byśmy wogóle nie posiadali danych statystycznych.Trudność polega na tym, \e częśćdanych nie zawiera informacji o zródłach, na których zostały oparte, a pozatym nie zawsze jest wiadomo, jakie kategorie ludności objęły prezentowaneliczby ogólne.Dodatkowy kłopot sprawia sprzeczność danych - niekiedydochodzi tu do ró\nic rzędu kilkudziesięciu tysięcy osób.W tej sytuacji,zamiast próby własnych szacunków, postanowiłem przedstawić czytelnikowiistniejący materiał statystyczny, w wielu zresztą' wypadkach po raz pierwszywprowadzając go do obiegu naukowego.Nale\y jeszcze zasygnalizować dodatkową trudność w posługiwaniu sięowym materiałem statystycznym.Mam na myśli nie sprecyzowane kryteriastosowanej w nim nomenklatury poszczególnych grup ludności.Dotyczy togłównie zestawień, w których stosowany jest podział na Polaków i śydów,choć w obu wypadkach mowa jest o obywatelach państwa polskiego, natomiastnie uwzględnia się ani kryterium wyznaniowego, ani kryterium językowego. Niekiedy w zródłach z okresu okupacji pojawia się te\ określenie ,,ludnośćchrześcijańska", przeciwstawiane ludności \ydowskiej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]