[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Fizjognomiści utrzymują, i mają do tegopodstawy, że zatwardziałość serca może szkodzić pięknu twarzy.Niemniej u cesarza Mikołaja taniezbyt życzliwa dyspozycja wydaje się być rezultatem raczej doświadczenia niż dziełem natury.Czy jeśli czyjaś fizjognomia wywołuje u nas lęk mimo spontanicznej ufności, jaką budzizazwyczaj szlachetne oblicze czy to nie znaczy, że owego człowieka dręczyło długie, okrutnecierpienie?.Ten, kto może wszystko, kto robi wszystko, bywa obwiniany o wszystko:podporządkowując świat swym najwyższym rozkazom, nawet w przypadkach widzi cień buntu;przekonany o tym, że jego prawa są święte, nie uznaję innych tam dla swojej potęgi niż tamyswojej mądrości i swojej siły, i rzekomy bunt, nawet cień buntu go oburza.Wzywa się doń jak doBoga, oddaję mu się cześć niemal jak Bogu, a kierowane doń modły ujawniają tylko jegokalectwo.Mucha przelatująca nie w porę w pałacu cesarskim w czasie ceremonii upokarzawładcę, niezależność natury wydaje mu się złym przykładem.Każde stworzenie, którego niemoże podporządkować swoim dowolnym prawom, staję się w jego oczach żołnierzembuntującym się przeciw swemu zwierzchnikowi w czasie bitwy, hańba pada na armię, a nawet nagenerała: cesarz rosyjski jest naczelnikiem wojskowym i każdy jego dzień jest dniem bitwy.Jednakowoż od czasu do czasu władcze spojrzenie władcy łagodzą przebłyski łagodności, awtedy wyraz uroczej łaskawości wydobywa nagle wrodzone piękno tej antycznej głowy.W sercuojca i małżonka człowieczeństwo tryumfuje chwilami nad polityką władcy.Kiedy cesarzodpoczywa od jarzma, które ciąży za jego wolą nad wszystkimi głowami, wydaje się szczęśliwy.Ta walka pierwotnej godności człowieka z udaną powagą władcy wydaje się nader ciekawa igodna śledzenia.Na tym właśnie spędziłem większą część mego przebywania w kaplicy.Cesarz przewyższa o pół głowy przeciętnych mężczyzn, postać ma szlachetną, choć niezbytgiętką.Już za młodu powziął rosyjski zwyczaj przepasywania się poniżej bioder, tak iż brzuch siępodnosi ku piersi, co musiało spowodować rozdęcie żeber; ta nienaturalna wypukłość szkodzizarówno zdrowiu jak wdziękowi ciała, żołądek przesadnie wydęty pod mundurem kończy sięspiczasto i opada ponad pasem.Ta dobrowolna ułomność, krępująca swobodę ruchów, zmniejszaelegancję postawy i nadaje sztywność całej osobie.Mówią, że gdy cesarz rozluznia pas,wnętrzności, odzyskując na chwilę zachwianą równowagę, przyprawiają go o nadzwyczajnyupadek sił.Brzuch można przemieścić, nie można go zlikwidować.Profil ma grecki, czoło wysokie, lecz cofnięte, nos prosty i kształtny, usta przepiękne, twarzszlachetną, owalną, lecz nieco przydługą, wygląd wojskowy i raczej niemiecki niż słowiański.Jego chód i pozy są świadomie imponujące. 42Zawszę liczy się z tym, że na niego patrzą, ani przez chwilę o tym nie zapomina: nawet,rzekłbyś, chce być celem spojrzeń wszystkich oczu.Za często mu powtarzano lub dawano dopoznania, że pięknie wygląda i że powinien się pokazywać, i przyjaciołom, i wrogom Rosji.Spędza większą część życia na świeżym powietrzu, dokonując rewii wojskowych lub szybkichpodróży, toteż latem cień czapki wojskowej przecina mu opalone czoło ukośna linią,zaznaczającą działanie słońca na skórę, której biel zatrzymuje się w miejscu chronionym przezwłosy; linia ta robi szczególne wrażenie, ale nie przykre, ponieważ przyczynę zgadujemy odrazu.Studiując uważnie piękną twarz tego mężczyzny, którego wola stanowi o życiu tylu ludzi,spostrzegłem z mimowolną litością, że nie potrafi uśmiechać się naraz oczami i ustami: niezgodata świadczy o stałym przymusie i każe mi żałować wszystkich odcieni naturalnego uroku, jakiesię podziwiało w twarzy może mniej regularnej, lecz przyjemniejszej, jego brata, cesarzaAleksandra
[ Pobierz całość w formacie PDF ]