[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wszelka cnota ma swoistą miarę.Miara zaś taka jestwielkością stałą: a więc stałość nie może już postąpić naprzód, tak samo jak ufność, prawdalub wierność.Cóż może przybyć temu co doskonałe? Nic, albo też nie było doskonałe to,czego przybyło: a więc z pewnością i cnoty, do której można coś dodać, jeszcze nie ma.VII 66 " 12Wszystkie rzeczy ludzkie karleją, upadają, ulegają zniszczeniu, rosną, wyczerpują się i do-pełniają.Skutkiem tego tak niepewnego losu jest ich nierówność.Rzeczy boskie mają naturęjednorodną.Rozum zaś nie jest niczym innym jak cząstką boskiego tchnienia zanurzoną wludzkim ciele.Jeśli rozum jest czymś boskim i nie ma nic dobrego bez rozumu, to wszelkiedobro jest rzeczą boską.VII 66 " 19 20.Istnieje wielka różnica między radością a smutkiem; jeślibym miał wybierać, to bympragnął tej pierwszej, a drugiego unikał.Radość jest zgodna z naturą, a smutek sprzeczny.Dopóki się ocenia je podług takiej miary, oddziela je wielka odległość, ale gdy się doszło docnoty, jest ona zawsze jednaka: zarówno idąca przez radość, jak i przez smutek.Udręka ismutek lub jakaś inna przykrość nie mają tu żadnego znaczenia.Zostają bowiem stłumioneprzez cnotę.Jak blask słoneczny przyćmiewa pomniejsze światła, tak i cnota swoją potęgąściera i przezwycięża smutki, przykrości, krzywdy, i gdziekolwiek ona zabłyśnie, tam gaśniewszystko, co się zjawia bez niej.Niewygody życia, z którymi styka się cnota, nie znaczą dlaniej więcej niż krople deszczu dla morza.VII 66 " 26Ojczyznę kocha się nie dlatego, że wielka, ale dlatego, że własna.VII 66 " 35 36.Rozum jest sędzią dobra i zła: to co obce i zewnętrzne uważa za nieważne, a to co anidobre, ani złe, uznaje za znikome i błahe dodatki.Dla niego bowiem wszelkie dobro mieścisię w duszy.Lecz jedne dobra traktuje jako podstawowe i dąży do nich z rozmysłu, jak naprzykład zwycięstwo, dobre dzieci, bezpieczeństwo ojczyzny.Niektóre uznaje za podrzędne,gdyż ujawniają się jedynie w przeciwnościach, jak na przykład pogodzenia się z ciężką cho-robą albo wygnaniem.Jeszcze inne zalicza do pośrednich, które nie bardziej są zgodne z natu-rą nizli sprzeczne z nią, jak na przykład uważny chód czy układny sposób siadania.172 VII 66 " 41Rzeczy, które są wynikiem przypadku, niosą z sobą najwięcej różnic.Oceniane są bowiemwedle korzyści użytkowników.Jedyną zasadą dobra jest zgodność z naturą.VII 66 " 43Można powiedzieć, że jedni schodzą ze świata lepiej, inni gorzej: jednakże sama śmierćjest dla wszystkich jednaka.Drogi, jakimi ludzie zbliżają się do końca, są różne, ale koniecjest jeden i ten sam.Niczyja śmierć nie jest większa lub mniejsza.Stosuje ona wobec wszyst-kich tę samą miarę: kończy ich życie.VII 67 " 10Gdy ktoś mężnie znosi tortury, czyni użytek z wszelkich cnót.Być może, jedna tylko cier-pliwość jest wówczas szczególnie widoczna i najbardziej wychodzi na jaw.Lecz jest tamrównież męstwo, którego gałęzie stanowi cierpliwość, wytrwałość i wytrzymałość.Jest tamrozwaga, bez której nie można podjąć żadnej decyzji i która doradza, aby jak najdzielniejznosić to, czego nie można uniknąć.Jest tam stałość, która nie daje się zepchnąć z pozycji inie porzuca postanowień pod wpływem żadnej przemocy.Jest tam ów nierozłączny orszakcnót: każdego szlachetnego czynu dokonuje co prawda jedna cnota, ale za zgodą wszystkichpozostałych.Co zaś pochwalają wszystkie cnoty, chociaż wydaje się dziełem tylko jednej znich, to jest rzeczą pożądaną.VII 69 " 4 5Nie ma zła bez jakiejś zapłaty: chciwość obiecuje pieniądze, chęć użycia liczne i rozma-ite rozkosze, ambicja purpurę i poklask, a przez to władzę i wszystko, co daje władza.Wy-stępki kuszą cię nagrodą, ale ty masz żyć bez żadnej nagrody.VII 69 " 6Nikt nie umiera inaczej jak tylko przeznaczoną mu śmiercią.Ponadto możesz jeszcze roz-ważyć taką myśl: nikt nie umiera kiedy indziej jak tylko w przeznaczonym dniu.Nie tracisznic z twojego własnego czasu.Ten bowiem, który zostawiasz, należy do innych.VIII XIII 70 " 4 6.Jednych życie bardzo prędko przywiodło do miejsca, do którego musieli przyjść nawet zociąganiem, innych zaś skruszyło i ugotowało.Nie zawsze, jak wiesz, należy kurczowo trzy-mać się życia.Bo nie samo życie jest dobrem, lecz dobre życie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]